Η δύσκολη συμβίωση με τους αλβανούς και η αναδυόμενη αλαζονεία τους

του Παντελή Σαββίδη

Μετά την επίσκεψη Παπούλια, ως Προέδρου της Δημοκρατίας, στα Τίρανα, αρχές Νοεμβρίου του 2013, και όσα θλιβερά συνέβησαν, την ίδια τύχη είχαν οι επισκέψεις των υπουργών Εξωτερικών Βενιζέλου και Κοτζιά.

Η αλβανική ηγεσία, ωθούμενη, δήθεν, από τις λαϊκές αντιδράσεις, θέτει ευθέως ζήτημα τσαμουριάς από εποχής Ραμίζ Αλία και της πρώτης επίσκεψης που πραγματοποίησε ο τότε Έλληνας πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης στην αλβανική πρωτεύουσα τον Ιανουάριο του 1991. Συμμετείχα στη δημοσιογραφική αποστολή της επίσκεψης Μητσοτάκη και μπορώ να διαβεβαιώσω ότι η ελληνική αντιπροσωπεία εξεπλάγη από το ζήτημα που έθεσε η αλβανική πλευρά.

Ο Κ. Μητσοτάκης, μάλιστα, σε μια συνάντησή του με τους δημοσιογράφους εξέφρασε την έκπληξή του αυτή και είπε, εμφανώς ενοχλημένος, πως θα συναντούσε τον Αλβανό πρόεδρο Ραμίζ Αλία και από τη συνάντηση αυτή θα εξαρτιόταν η συνέχιση ή μη της επίσκεψης. Από την επομένη, λοιπόν, της πτώσης του κομμουνιστικού καθεστώτος, οι Αλβανοί θέτουν θέμα τσαμουριάς.

Οι μουσουλμάνοι τσάμηδες ήταν μια ομάδα ανθρώπων που επί Οθωμανικής Αυτοκρατορίας τούς ένωνε το θρήσκευμα. Δεν είχαν σαφή εθνική συνείδηση, και γι’ αυτό πολλοί από αυτούς είχαν περιληφθεί στην ανταλλαγή πληθυσμών που προέβλεπε η Συμφωνία της Λοζάνης. Η μεγάλη πλειοψηφία δήλωνε πως είναι τουρκικής καταγωγής. Μόνο ένα μικρό ποσοστό δήλωνε αλβανικής καταγωγής, γι’ αυτό και ζήτησε να εξαιρεθεί της ανταλλαγής. Το αλβανικό κράτος επιχείρησε, και πέτυχε, να τους κρατήσει στις περιοχές που ζούσαν και να μην συνεχίσουν να αναχωρούν για την Τουρκία. Σ’ αυτό βοήθησε και ο δικτάτορας Θόδωρος Πάγκαλος, δηλωμένος φίλος των Αλβανών, ο οποίος επιδίωξε να διαμορφώσει καλό επίπεδο ελληνοαλβανικών σχέσεων.

Ως αντάλλαγμα η Ελλάδα απέσπασε την υπόσχεση της αλβανικής κυβέρνησης για την απρόσκοπτη λειτουργία των σχολείων της ελληνικής μειονότητας στην Αλβανία, υπόσχεση που ποτέ δεν εφαρμόστηκε στην πράξη. Η αναγκαστική απαλλοτρίωση περιουσιών μετά την έλευση των προσφύγων στην Ελλάδα, αποτέλεσε το πρώτο μελανό σημείο στις σχέσεις τους με το ελληνικό κράτος και τους προσανατόλισε προς την αλβανική αλλά και την ιταλική προστασία.

Η αυταρχική συμπεριφορά του μεταξικού καθεστώτος επιδείνωσε τα αρνητικά αντανακλαστικά τους . Αποτέλεσαν εύκολη λεία της ιταλικής προπαγάνδας στον ελληνοϊταλικό πόλεμο, και συνεργάστηκαν τόσο με τους Ιταλούς όσο και με τους Γερμανούς.

Σε περιόδους που κυριαρχούσαν στην περιοχή προέβησαν σε άγριες διώξεις και δολοφονίες Ελλήνων προυχόντων, αλλά και σε μαζική εκμετάλλευση, εκβιασμούς και δολοφονίες απλών Ελλήνων πολιτών.

Καθώς ο πόλεμος φάνηκε να φθάνει προς το τέλος του, το συμμαχικό στρατηγείο δίνει εντολή εκκαθαριστικών επιχειρήσεων εναντίον τους, την οποία εκτελεί ο Ζέρβας. Πολλοί τσάμηδες πέρασαν τα σύνορα με την Αλβανία, και μετά το 1947, οπότε κρίθηκε το θέμα της Βορείου Ηπείρου υπέρ της Αλβανίας, ο Εμβέρ Χότζα τους δίνει την αλβανική υπηκοότητα και τους διασπείρει στο εσωτερικό της χώρας. Ποτέ δεν τους είχε εμπιστοσύνη, αλλά τους κρατούσε εν αναμονή για να τους χρησιμοποιήσει κατά της Ελλάδας στο θέμα της Βορείου Ηπείρου.

Καταδικάστηκαν από ελληνικά δικαστήρια ως δοσίλογοι και οι περιουσίες τους δημεύτηκαν. Σήμερα διεκδικούν τις περιουσίες τους αλλά, όπως υποστηρίζει ο καθηγητής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Γιάννης Κτιστάκης, με την υπάρχουσα νομολογία στην Ελλάδα και την Ευρώπη δεν υπάρχει καμιά πιθανότητα να δικαιωθούν.

Δεν συμβαίνει το ίδιο με την αντίστοιχη περίπτωση των «εχθρικών» περιουσιών αλβανών υπηκόων που τέθηκαν υπό μεσεγγύηση το 1940. Η δικαίωση αυτών θεωρείται βεβαία. Γι’ αυτό, ο καθηγητής προτείνει να δοθεί λύση στο πρόβλημα αυτό. Ο ίδιος υπολογίζει το σημερινό συνολικό ποσό στα 13 εκατομμύρια.

Η συμβίωση με τους Αλβανούς, ιδιαίτερα στις μεθοριακές περιοχές, αποδεικνύεται δύσκολη ιστορικά. Δύσκολη είναι και σήμερα και θα συνεχίσει να είναι και στο μέλλον, αφού οι Αλβανοί, ως έθνος, ζουν ακόμη την εθνογένεσή τους ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη η προσπάθειά τους για εδαφική ενοποίηση των περιοχών στις οποίες διαβιούν. Και οι περιοχές αυτές, κατά σειρά μαζικότητας και εδαφικής έκτασης, είναι το Κοσσυφοπέδιο, τα Δυτικά Σκόπια και ένα μέρος του Μαυροβουνίου. Στην Ελλάδα δεν υπάρχουν περιοχές στις οποίες να ζουν Αλβανοί, πέραν, βεβαίως, των οικονομικών μεταναστών. Ωστόσο, στην αλβανική Μεγάλη Ιδέα περιλαμβάνεται ως επιδιωκόμενος στόχος εδαφικής επέκτασης η ελληνική Ήπειρος, η Φλώρινα και η Καστοριά.

Με πονηρό τρόπο η επιδίωξη αυτή αφήνεται ανεπισήμως να διοχετεύεται, ενώ η επίσημη θέση της αλβανικής κυβέρνησης είναι πως τα Τίρανα δεν έχουν εδαφικές διεκδικήσεις σε βάρος της Ελλάδας. Ο υπουργός εξωτερικών της χώρας, Ντιτμίρ Μπουσάτι, υπότροφος, στις αρχές του ’90, του Ιδρύματος Τσάτσου στην Αθήνα, το δήλωσε ρητώς κατά τη συνέντευξη που παραχώρησε μαζί με τον κ. Κοτζιά, τονίζοντας πως η Αλβανία έχει υπογράψει την Τελική Πράξη του Ελσίνκι.

Ο πρωθυπουργός Έντι Ράμα, όμως, μετά τη συνάντησή του με τον κ. Κοτζιά, ανήρτησε φωτογραφία στο λογαριασμό του στο facebook με το σχόλιο: «Σήμερα στην Αίθουσα με τους Χάρτες, με τον Υπουργό Εξωτερικών της Ελλάδος Νίκο Κοτζιά». Για να συμπληρώσει ο αλβανικός Τύπος πως «στην Αίθουσα με τους Χάρτες ο πρωθυπουργός φρόντισε να δείξει την Ευρώπη και τα Βαλκάνια στην Αρχαιότητα, τότε που δεν υπήρχαν ακόμα σύνορα μεταξύ των κρατών, καθώς και την παρουσία των Ιλλυριών στην περιοχή».

Όλα αυτά έχουν τη σημασία τους και τα μηνύματά τους.

Το κύριο πρόβλημα στα Βαλκάνια τα επόμενα χρόνια θα είναι η εκδήλωση της αλβανικής αλαζονείας σε μια καθολική προσπάθεια εθνικής, πολιτικής και, ει δυνατόν, εδαφικής ενοποίησης όλων των Αλβανών.

Η πρόβλεψη και η πρόταση πεπειραμένων Ελλήνων πολιτικών, διπλωματών και ακαδημαϊκών είναι η συνεννόηση με τη γειτονική χώρα σε ένα συνολικό πακέτο. Οι πληροφορίες λένε πως αυτή η προσέγγιση γίνεται. Να δούμε αν και πού θα καταλήξει.

από pontos-news.gr