Η εισήγηση της ΚΑΒΗ για τα εκκλησιαστικά θέματα στην Σύνοδο του ΟΑΣΕ

Εισήγηση στην 6η Συνεδρία της Συνόδου του ΟΑΣΕ "Human Dimension Implementation Meeting 2018" στην Βαρσοβία με θέμα τις θρησκευτικές ελευθερίες και διακρίσεις κατά των θρησκειών κατάθεσε η Κίνηση για την Αναγέννηση της Βορείου Ηπείρου.
Στην παρέμβαση αυτή έγινε λόγος για την μη απόδοση ολόκληρης της εκκλησιαστικής περιουσίας στην Ορθόδοξη Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Αλβανίας, καθώς και για τις καταπατήσεις εκτάσεων που ανήκουν σε Ιερές Μονές.

Το πλήρες κείμενο:

"Ως Ορθόδοξοι Χριστιανοί θέλουμε να επισημάνουμε ότι άλυτο παραμένει είκοσι επτά  χρόνια μετά την πτώση του κομουνιστικού καθεστώτος το θέμα της εκκλησιαστικής περιουσίας στην Αλβανία και ακόμα πιο πολύ στον χώρο της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας, την Βόρειο Ήπειρο.

Μέχρι τώρα οι αλβανικές αρχές δεν επέστρεψαν στην Ορθόδοξη Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Αλβανίας πολλούς ναούς και μοναστήρια, κρατώντας την κυριότητα τους με την δικαιολογία ότι τα κτίρια και οι χώροι έχουν ιστορική αξία και θα πρέπει να βρίσκονται υπό την κρατική διαχείριση.

Ναοί που ιδρύθηκαν την εποχή της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, χαρακτηρίζονται ως πολιτιστικά μνημεία. Ο Ιερός Ναός της Παναγίας στην Άνω Επισκοπή Αργυροκάστρου, η Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου στο Μεσοπόταμο και η Ιερά Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Κώσταρι Δελβίνου αποτελούν τρεις χαρακτηριστικές περιπτώσεις.

Όμως η δικαιοσύνη και οι κρατικοί μηχανισμοί της Αλβανίας προχωρούν ακόμα και σε ιδιωτικοποιήσεις, όπως συνέβη με την ιστορική Ιερά Μονή των Τεσσαράκοντα Αγίων, η οποία έδωσε το όνομα της στην πόλη των Αγίων Σαράντα στα παράλια του Ιονίου Πελάγους.

Χρησιμοποιώντας την συνήθη πρακτική πλαστογράφησης εγγράφων και διαμέσου διεφθαρμένων δικαστών και κρατικών λειτουργών, επιτήδειοι κατάφεραν να ιδιωτικοποιήσουν και στην συνέχεια να πουλήσουν κτήμα έκτασης 400.000 τετραγωνικών μέτρων αξίας 6 εκατομμυρίων ευρώ όπου περιλαμβάνει και το ερειπωμένο μοναστήρι.

Αργότερα αποδείχθηκε πως πρόκειται για περίπτωση πλαστογραφίας. Στο μεταξύ ο καταδικασμένος Αλβανός είχε πουλήσει μεγάλο μέρος του κτήματος σε 162 αγοραστές. Όμως το δικαστήριο περιορίστηκε στην ποινική καταδίκη του ιδίου και απέφυγε να πάρει θέση για τις συνέπειες.

Από τον Ιανουάριο του 2017 σημειώνονται καταπατήσεις της εκκλησιαστικής περιουσίας στην Ιερά Μονή Αγίων Θεοδώρων στους Δρυμάδες του Δήμου Χιμάρας με παράνομη ανέγερση κτιρίου μέσα στο οικόπεδο της μονής από πρώην μέλη των δυνάμεων ασφαλείας της Αλβανίας και τον πρώην αρχηγό της Αλβανικής Αστυνομίας Artan Didi.

Η μη απόδοση παλαιών ιστορικών ορθόδοξων χριστιανικών ναών στην Ορθόδοξη Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Αλβανίας αποτελεί κάποιες φορές και ευκαιρία για επαγγελματικές δραστηριότητες που αποτελούν  ασέβεια προς τους ιερούς χώρους. 

Για παράδειγμα τον Μάρτιο του 2016 παλαιοί ορθόδοξοι ναοί στο Βεράτιο και στο Ελμπασάν, που αποτελούν ιστορικά μνημεία για την Ορθοδοξία, χρησιμοποιήθηκαν ως χώροι για φωτογραφίσεις μοντέλων.

Το γεγονός αυτό προκάλεσε την έντονη αντίδραση της Ορθοδόξου Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Αλβανίας η οποία ζήτησε από τις αρμόδιες κρατικές αρχές την επιστροφή των ναών, των μονών και όλων των αντικειμένων λατρείας.

Χαρακτηρίζει ιεροσυλία, όσα συνέβησαν στους Ναούς και με νόημα σημειώνει πως «τέτοιες ιεροσυλίες δεν προβάλλουν την πολιτισμική κληρονομιά και δεν έχουν γίνει σε άλλη θρησκευτική κοινότητα της Αλβανίας». Διαμαρτυρήθηκε επίσης για το γεγονός ότι κρατικές υπηρεσίες, οι οποίες κατακρατούν μετά από εικοσιπέντε χρόνια Δημοκρατίας τους ιερούς αυτούς χώρους, δίνουν άδειες που βεβηλώνουν τα ιερά και τα όσια της Ορθοδόξου Εκκλησίας».

Παράλληλα η Ορθόδοξη Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Αλβανίας ζήτησε να εφαρμοστεί επιτέλους ο νόμος που έχει ψηφιστεί από το 2009 για την επιστροφή σε αυτήν, όλων των Ιερών Ναών, των Ιερών Μονών, των Ιερών Λειψάνων, των εικόνων και των αντικειμένων λατρείας, που είναι πολύτιμα και ιερά για όλους τους ανά την οικουμένη Ορθοδόξους, και ασφαλώς και για τους πιστούς της Αλβανίας".

Το κείμενο της Κίνησης για την Αναγέννηση της Βορείου Ηπείρου όπως κατατέθηκε στα πρακτικά της Συνόδου του ΟΑΣΕ
https://www.osce.org/odihr/394757?download=true