Πάσχα των Ελλήνων, Πάσχα της Δερβιτσάνης

Μέσα στην καρδιά της άνοιξης η φύσις συμπάσχει και πονά για τα σεπτά Πάθη του Θεανθρώπου. Μέσα στο μαβί και το μαύρο, όλη η Ρωμιοσύνη κομίζει άνθη και μύρα στον Επιτάφιο, βιώνοντας άχρονα και λιτά την αναστάσιμη χαρά που οσονούπω έρχεται.

Με τον ανάλογο τρόπο εορτάζει κι ετούτο το μετερίζι της Ηπείρου τη Μεγάλη Εβδομάδα και τη Λαμπρή Πασχαλιά. Εκείνη που γεμίζει τις ψυχές μας με χαρά κι ελπίδα, με αναστάσιμο φως και προσδοκία για ένα καλλίτερο αύριο.

Προσδοκάμε κι εμείς την Ανάσταση, την πολύπλευρη αναγέννηση της πίστεως και της πατρίδος μας. Ποτέ δεν την ξεχνάμε και παραμένουμε αρωγοί στις οποιοσδήποτε δυσκολίες συναντάμε στο διάβα των ημερών. Ορθόδοξοι Έλληνες, Ρωμιοί, Ηπειρώτες και Δερβιτσιώτες – όπως έγραψε πρόσφατα ένας «δικός» μας στην Αμερική –.
Η Πατρίδα μας αντέχει διότι οι άνθρωποί της αντέχουν και τρέφουν τον κορμό της με δάκρυα, πόνο και αίμα.

Μεγάλη Εβδομάδα στη Δερβιτσάνη

Από την Κυριακή της «Δάφνης» (των Βαϊων) και μέχρι και το Μέγα Σάββατο, άλλοι περισσότερο κι άλλοι λιγότερο, ενισχύουν με την παρουσία τους, ενορία και κοινότητα.
Γυναίκες γεμάτες ενέργεια, καθαρίζουν, στολίζουν, αρωματίζουν και άνδρες με σοβαρότητα κι εργατικότητα, στρώνουν δρόμους, ξεχορταριάζουν και προκόβουν τις μέρες των Παθών.

Ναι, τότε είναι που γεννάται η ελπίδα μέσα τους – κι ας μην το λένε – τότε είναι που ακούσια τα χέρια τους αγιάζουν το καθετί.
Τι κι αν δεν εκκλησιάζονται τακτικά, τι κι αν καμιά φορά ξεχνάνε να κάνουν το Σταυρό τους. Οι πράξεις τους σμίγονται με τη Χάρη και αντανακλάν τη ζωντάνια.
Παιδιά που τρέχουν στους δρόμους, παιδιά που ντύνονται «ξεφτέρια» (παπαδάκια) και με μεγάλη προσοχή μετέχουν του αγώνος.
Όλο τόσο επαναλαμβανόμενα κι όλα τόσο ανεπανάληπτα.

Ο Έλληνας της Βορείου Ηπείρου επιμένει να ζει αναλογιζόμενος τους διωγμούς και τα μαρτύρια που πολλές φορές τον έκαναν να φαντάζει ψυχρός κι αδιάφορος. Ωστόσο αυτή είναι η άμυνά του για να μπορεί να στέκει ριζωμένος στην τόσο αγαπημένη γη του…

Φθάνοντας στα Δώδεκα Ευαγγέλια, η καμπάνα στολίζει με την πένθιμη μελωδία της, το δειλινό που βρίσκει τις μανάδες μας με μια κουτάλα βουτηγμένη στην τέντζερη των βαμμένων πια αυγών. Τρεχαλητά και άνεμος παρατεταγμένα εμπρός στον Εσταυρωμένο, για να ζητήσουν συγχώρεση για τα δικά τους πταίσματα…

Πρωί Μεγάλης Παρασκευής, κι όλα μοσχοβολάνε γαρύφαλλο και τριαντάφυλλο. Οι Μεγάλες Ώρες των Παθών και ο Επιτάφιος που στολίζεται από κοπελές και μητέρες.

Ως άλλες Μυροφόρες ετοιμάζουν το «Κενό Μνημείο» και οι γερόντισσες μέχρι αργά το βράδυ στέκουν πλησίον Του για να Τον μοιρολογήσουν όπως λένε…
Κατόπιν δεκάδες παιδικά χέρια πενθούν στο ρυθμό του σήμαντρου, έτσι για να μάθει όλος ο κόσμος το Θρήνο και η μοίρα μας που μας «κέρασε» 33 χρόνια διωγμού, να ταπεινωθεί και να χαθεί στην φλόγα του αναστάσιμου κεριού…

«Η ζωή εν τάφω
κατετέθης, Χριστέ,
και αγγέλων στρατιαί εξεπλήττοντο,
συγκατάβασιν δοξάζουσαι την σήν.»

Όλοι μαζί με μια φωνή δίνουμε μορφή στη χαρμολύπη της ημέρας και τα στόματά μας γίνονται κραυγές χαράς για την Ανάσταση…

…Κι εκεί οπού το σκοτάδι καταδυναστεύει τη ζωή μας, κι εκεί οπού το φως γίνεται θαμπό, μια πέτρα κυλά και η Ανάσταση γίνεται πια γεγονός οντολογικό. Έτσι κι ετούτο το μετερίζι, ξάφνου ξεσπά και αγάλλεται από το «Χριστός Ανέστη» που ήδη άρχισε ν’ ακούγεται από τα τρίσβαθα του Άδου…

Τα κόκκινα αυγά, το (γ)αίμα του Χριστού και συνάμα των πατέρων μας που χύθηκε επάνω στο Σταυρό του μαρτυρίου, κυλά και γίνεται ποτάμι, πνίγοντας τη μάστιγα του κακού, δίνοντας σ’ εμάς τις μετέπειτα γενεές την πολυπόθητη λευτεριά στην πίστη και στη συνείδηση του αγαπημένου μας Έθνους και της γαλανής του σημαίας, εκείνης για την οποία ο Ιωάννης Πολέμης έγραφε:

«Σε θωρώ κι αναθαρρεύω
και τα χέρια μου χτυπώ,
σαν αγία σε λατρεύω,
σα μητέρα σ’ αγαπώ.»

Αυτή η πασχαλινή λαχτάρα μας για προκοπή κι ευημερία στο χώμα που γέννησε τον Βασιλέα μας Πύρρο και άγγιξε τα πόδια του Πατροκοσμά, αυτή και μας βαστά ανδρειωμένους .

Οι τρεις Πασχαλιές της Δερβιτσάνης

Κυριακή της Λαμπρής και οι καμπάνες σημαίνουν το «Χριστός Ανέστη» σ’ όλη τη Δερόπολη, σ’ όλο το περιλάλητο Αργυρόκαστρο και μέσα στην ακούραστη καρδιά μας.
Τότε και η κυρά του τόπου, η Δερβιτσάνη, γεμίζει ευχές και ευωδιές. Τα σπιτικά που τα σκέπαζε το ψύχος του χειμώνα, προϋπαντούν την άνοιξη στολισμένη με το ακάνθινο λυτρωτικό στεφάνι του Θεανθρώπου.

Ασφαλώς και την τιμητική του έχει το ηπειρώτικο κλαρίνο που τώρα πια γλύφει φανερά τα «σκέμπια» (βράχια) και τις λαγκαδιές των λάκκων μας.

Σαν το φως της ημέρας υποδέχεται την ευλογημένη Διακαινήσιμο Εβδομάδα, τα ποδάρια μας ανηφορίζουν γοργά για τη 2η Πασχαλιά στην Ιερά Μονή Ασωμάτων. Η πανηγυρική Θεία Λειτουργία, το μνημόσυνο στα οστά της Κασσιανής και της Πελαγίας (οι μονάχες που εγκαταβίωναν έως και το 1982 στη Μονή), ο Αγιασμός στο Αλώνι και το χλωρό τυρί,επισφραγίζοντας την παράδοση οπού ανάγεται στην πάλαι ποτέ ακμάζουσα περίοδο της Μονής.

Ιερά Μονή Ασωμάτων Δερβιτσάνης

Γλέντι και χορός, ένα κεράκι στα χαλάσματα του Αη Γιώργη και ξεκούραση κάτω από τον ίσκιο της βελανιδιάς του.

Δευτέρα του Πάσχα στο Μοναστήρι, ο πατήρ Μιχαήλ Ντάκος τελεί τον Αγιασμό (1997)

Σαν έρχεται η Παρασκευή, τα σιαδάκια (οροπέδια) της Ζωοδόχου Πηγής (Παναγιάς) γεμίζουν λιβανίσματα και ψαλμουδιές από τα στόματα μικρών και μεγάλων. Κάθε βήμα και μια ανάμνηση, μιας και βρισκόμαστε στα ερείπια της αρχαίας μας ρίζας σας. Εκεί οπού οι Ρωμαίοι ρήμαξαν κάποτε το βιος των προγόνων μας.

Το παρεκκλήσι της “Ζωοδόχου Πηγής”

Τότε το βλέμμα μας γνέφει από πέρα την «Παναγιοπούλα» (Αγία Άννα) και σκύβει ευλαβικά στη χάρη της.

Το παλαιοχριστιανικό παρεκκλήσι της Αγίας Άννας (Παναγιοπούλας)

Μετά από 27 χρόνια τα πράγματα αλλάζουν και οι αγώνες μας εντείνονται. Όσο ο Θεός θα δίνει, τόσο κι εμείς οι εδώ Ηπειρώτες, θα παλεύουμε με την ίδια τη μοίρα μας…

dervitsani.gr

Βίντεο: Δερβιτσάνη - Ανάσταση 1992