Ο Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς για τις κατεδαφίσεις στη Χιμάρα

Από τη συνέντευξη Τύπου Υπουργού Εξωτερικών, Ν. Κοτζιά, μετά το πέρας των εργασιών της 2ης Διεθνούς Διάσκεψης για τον Θρησκευτικό και Πολιτιστικό Πλουραλισμό και την Ειρηνική Συνύπαρξη στη Μέση Ανατολή (Αθήνα, 30-31.10.2017)

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Άκουσα τον Υπουργό Εξωτερικών της Αιγύπτου, κ. Υπουργέ, να μιλά για προβλήματα στις μειονότητες στην Ευρώπη. Σε σύντομο χρονικό διάστημα, όπως μας είπατε, θα συναντηθείτε με την ηγεσία του αλβανικού Υπουργείου Εξωτερικών. Σήμερα είχαμε στη Χειμάρρα κάποιες κατεδαφίσεις. Θα ήθελα ένα σχόλιό σας επ' αυτού.

Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Στην απόδοση του καθεστώτος υποψήφιας προς ένταξη στην ΕΕ χώρας στην Αλβανία, δεν τέθηκαν όροι όπως έπρεπε να είχαν τεθεί. Στη διαδικασία αφετηρίας των διαπραγματεύσεων, η Επιτροπή έθεσε έναν όρο, τη Δικαιοσύνη. Εμείς θέσαμε άλλους τέσσερις και υιοθετήθηκαν. Και μάλιστα είχαμε χαρακτηρίσει τότε τη διαπραγμάτευση ως ένα είδος «κεντήματος», γιατί ενώ η Επιτροπή επέμενε σε ένα και μοναδικό όρο, εμείς μαζί με όσους είχαν την ίδια αντίληψη, αλλά εμείς βασικά, θέσαμε πέντε όρους.

Σε αυτούς τους πέντε όρους περιλαμβάνεται το θέμα της ιδιοκτησίας και της προστασίας της, καθώς και το θέμα της προστασίας της μειονότητας. Είμαστε σε διαδικασία διαπραγματεύσεων για το Συμβούλιο Σύνδεσης. Στον τελευταίο γύρο διαπραγμάτευσης που γινόταν κατά τη διάρκεια που ήμουν εδώ -αλλά παρακολουθώ όπως ξέρετε πάντα και δίνω οδηγίες- νομίζω ότι έχουμε καλές διατυπώσεις στο κείμενο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Βέβαια επισημαίνουμε ότι πρέπει να υπάρχει το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης της μειονότητας, όχι στη βάση των παλαιών πράξεων του καθεστώτος Χότζα που αναγνώριζε τη μειονότητα μόνο σε ζώνες, αλλά όχι εκτός αυτών των ζωνών, καθώς έπρεπε να είναι κανείς γραμμένος στο ληξιαρχείο αυτών των ζωνών.

Υπήρξε μια διάθεση στη γείτονα χώρα να παραμείνουν σε αυτό. Νομίζω ότι η διαπραγμάτευση στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα πάει καλά και θα υπερβούμε δημιουργικά αυτόν τον περιορισμό.

Ο δεύτερος όρος αφορά την ιδιοκτησία. Είχε γίνει η λεγόμενη τότε «κοινωνικοποίηση» από το καθεστώς Χότζα που συμπεριελάμβανε και τη μικρή ατομική ιδιοκτησία. Όταν έπεσε το καθεστώς Χότζα δεν αποδόθηκαν τίτλοι ιδιοκτησίας. Τους τελευταίους μήνες παλέψαμε να καθυστερήσει το όποιο πολεοδομικό σχέδιο υπάρχει από την πλευρά των αλβανικών Αρχών ώστε να αποδοθούν οι ιδιοκτησίες.

Η απόδοση των ιδιοκτησιών έχει δυο αγαθά: Πρώτον, μπορεί να πάρεις ασφαλιστικά μέτρα για την προστασία της ιδιοκτησίας σου και δεύτερον, εάν το Δημόσιο κάνει απαλλοτρίωση, όπως σε όλο τον κόσμο, πρέπει να σε πληρώσει. Αλλά στην πραγματική αξία της ιδιοκτησίας, όχι σε ψεύτικη. Αυτά που κατεδαφίστηκαν σήμερα δεν αφορούν ιδιοκτησίες με διασφαλισμένους τίτλους ή για τις οποίες ζήτησαν ασφαλιστικά μέτρα. Είναι ιδιοκτησίες ουσιαστικά χωρίς ιδιοκτήτες, ή που οι ιδιοκτήτες τους δεν είχαν ασκήσει ασφαλιστικά μέτρα. Μία εξαίρεση είναι το βενζινάδικο από το οποίο άρχισαν οι κατεδαφίσεις. Για το βενζινάδικο έγινε μια συζήτηση στο Υπουργείο Ενέργειας και υπήρξε μια υπόσχεση από την πλευρά του Υπουργού Ενέργειας και του Υφυπουργού του, χτες το απόγευμα αργά, ότι θα δοθεί άδεια να ανοίξει βενζινάδικο αλλού. Εμείς επιμένουμε και θα επιμείνουμε αυτή η υπόσχεση να υλοποιηθεί.

Εμείς δε μπορούμε να απαγορεύουμε την ανάπλαση μιας τρίτης χώρας. Θέλουμε όμως τα δικαιώματα ιδιοκτησίας, ιδιαίτερα της μειονότητας -συνδυασμός δυο παραγόντων- να προστατεύονται. Προς το παρόν έχουν σταματήσει τις εργασίες κατά τα άλλα. Προς το παρόν, εννοώ πριν είκοσι λεπτά που γνώριζα.