Ιστορική η Ακολουθία του Επιταφίου στη μεσαιωνική πόλη της κατεχόμενης Αμμοχώστου

 Ο ιερός ναός του Αγ. Γεωργίου Εξορινού που τελέστηκε η Ακολουθία του Επιταφίου

Ιστορική η Ακολουθία του Επιταφίου στη μεσαιωνική πόλη της κατεχόμενης Αμμοχώστου

* Σε ατμόσφαιρα θρησκευτικής κατάνυξης και βαθιάς συγκίνησης μετά από 57 χρόνια

* Ειδική αποστολή στην Κύπρο:

> Ρεπορτάζ: Νίκος Σουτόπουλος

> Φωτογραφία-Εικονοληψία: Μπάμπης Τράκας

ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΣ: Για πρώτη φορά μετά το 1957 στον ιερό ναό του Αγίου Γεωργίου του Εξορινού (15ος αι.) και στην μεσαιωνική πόλη της κατεχόμενης Αμμοχώστου, σε ατμόσφαιρα θρησκευτικής κατάνυξης και βαθιάς συγκίνησης τελέστηκε τη Μεγάλη Παρασκευή 18 Απριλίου 2014 η ακολουθία του Επιταφίου. Τον Επιτάφιο προσκύνησαν ευλαβικά πάνω από 3.000 Ελληνοκύπριοι, που μετέβησαν στην Αμμόχωστο από τις ελεύθερες περιοχές της Κύπρου, ειδικά για αυτό το θρησκευτικό γεγονός, με περισσότερα από 30 λεωφορεία αλλά και άλλα μέσα ιδιωτικής μετακίνησης, όπως μας ανέφερε ο κ. Παύλος Ιακώβου από την ομάδα Πρωτοβουλίας «Αμμόχωστος, η πόλη μας».

Ο Δήμαρχος Αμμοχώστου Αλέξης Γαλανός χαρακτήρισε το γεγονός «πολύ σημαντικό, τόσο από εκκλησιαστικής πλευράς, όσο και γενικότερα».

Ο κ. Γαλανός είπε ότι «υπήρξε μεγάλο ενδιαφέρον και από ξένα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, ενώ είχαν παραστεί και σημαντικός αριθμός ξένων πρέσβεων όπως αυτοί των ΗΠΑ. Μ. Βρετανίας, Πορτογαλίας, Ιταλίας, Ολλανδίας, Ιρλανδίας κ.λ.π.»

«Στόχος μας», τόνισε, «είναι μια ενωμένη Κύπρος, όπου Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι θα έχουν κοινούς οραματισμούς». «Θέλουμε να δείξουμε ότι μπορούμε να συμβιώσουμε ειρηνικά και να κλείσουμε αυτή την πληγή», ανέφερε.

Ο κ. Γαλανός ευχαρίστησε τις ομάδες δικοινοτικής πρωτοβουλίας «Famagusta Initiative» και «Αμμόχωστος, η πόλη μας» για τη θέληση που έδειξαν στη διοργάνωση της ακολουθίας του Επιταφίου. Επίσης, ευχαρίστησε τον Τουρκοκύπριο συνάδελφό του, Οκτάϊ Καγιάλπ, για την υποστήριξη του.

Εκ μέρους του Πανεπιστημίου Ανατολικής Μεσογείου (EMU), το οποίο διαχειρίζεται τον μεσαιωνικό ναό, ο διευθυντής του κέντρου τεχνών του ιδρύματος, Ουμίτ Ινατσί είπε πως «το Πανεπιστήμιο έπραξε το αυτονόητο». «Από την πρώτη στιγμή που εκδηλώθηκε ενδιαφέρον από τη δικοινοτική Πρωτοβουλία Αμμοχώστου (Famagusta Initiative) και την ομάδα «Αμμόχωστος, η πόλη μας» το EMU ήταν έτοιμο να παραδώσει τον ναό στους πιστούς», ανέφερε.

Την ακολουθία αυτή του Επιταφίου την περίμεναν χρόνια οι εκτοπισμένοι από την Αμμόχωστο και όχι μόνο. Η κατανυκτική ακολουθία αναβίωσε μνήμες από τις καλές σχέσεις των Ελληνοκυπρίων και των Τουρκοκυπρίων της Αμμοχώστου, μετά την κατάργηση της απαγόρευσης εγκατάστασης χριστιανών στην παλιά πόλη στα τέλη του 19ου αιώνα. Το κλίμα άλλαξε στα τέλη της δεκαετίας του ’50, όταν οι Ελληνοκύπριοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την παλιά πόλη και να εγκατασταθούν στη νέα, από την οποία εκτοπίστηκαν το 1974 και ένα τμήμα της εξακολουθεί να κρατείται από τον τουρκικό στρατό κλειστό για όλους. Είναι η περιοχή, στην οποία έχει δοθεί η ονομασία «πόλη-φάντασμα». 

Μετά τη Μικρασιατική καταστροφή στην εντός των τειχών της πόλης εγκαταστάθηκαν πρόσφυγες, ανάμεσα στους οποίους ήταν και ο καλλίφωνος παπά Μανέας, ο οποίος διορίστηκε εφημέριος του ναού. 
Η Αγνή Μιχαηλίδη περιγράφει την περιφορά του Επιταφίου του Αγίου Γεωργίου Εξορινού, κάποια χρονιά μετά τη Μικρασιατική καταστροφή: ο Επιτάφιος για να πάει στην πλατεία έπρεπε να περάσει από τους τουρκομαχαλάδες, πράγμα που θα ενοχλούσε τους Τούρκους. Ο παπά Μανέας ανέλαβε την ευθύνη. «Και άξαφνα, μέσα στη νεκρική σιγή, ακούστηκε η γλυκειά φωνή του παπά» γράφει στο βιβλίο της η Αγνή Μιχαηλίδη. 
Συγκλονιστικά τα όσα καταγράφει στη συνέχεια: «Ο παπάς εδέετο στην τουρκική γλώσσα υπέρ της τουρκικής κοινότητος, υπέρ του αρχηγού της θρησκείας τους, υπέρ της ειρήνης και της ευημερίας όλων των κατοίκων… Ήξερε θαυμάσια τα τουρκικά και τα μεταχειρίστηκε στην πιο κατάλληλη στιγμή. Και τότε συνέβη κάτι που μόνο η διδασκαλία της αγάπης μπορούσε να επιτελέσει. Ένας- ένας οι Τούρκοι σηκώθηκαν κι έβγαλαν το φέσι, ενώ τα μπαλκόνια και τα παράθυρα φωτίστηκαν και γέμισαν γυναικόπαιδα».

Μηνύματα με συμβολισμό αλλά και νόημα

Η παλιά πόλη της Αμμοχώστου εντός των τειχών του μεσαιωνικού κάστρου της

Ο Τουρκοκύπριος δήμαρχος Αμμοχώστου, Οκτάι Καγιάλπ, δήλωσε, σύμφωνα με τον Τουρκοκυπριακό τύπο, ότι το μήνυμα από την τέλεση της ακολουθίας του Επιταφίου στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου Εξορινού είναι ότι «οι δύο κοινότητες μπορούν να επιδεικνύουν ανοχή η μια στην άλλη, ανεξάρτητα από τις διαφορές τους».

Αίσθηση προκάλεσε η αναφορά του εκπροσώπου του Μουφτή των Τουρκοκυπρίων. Ο μουφτής των Τ/Κ ανέφερε στην ομιλία του ότι «σε αυτό το πανέμορφο νησί υπάρχουν δυο κοινότητες, οι οποίες μπορούν να μοιραστούν τα πάντα». «Βρίσκομαι σήμερα μαζί σας, ως εκπρόσωπος του σεβασμιότατου μουφτή. Και στις δυο πλευρές υπάρχουν ηγέτες που έχουν καλή καρδιά. Ο σεβασμιότατος μουφτής έχει καλή διάθεση για λύση και συμφιλίωση των δυο κοινοτήτων στην Κύπρο. Πιστεύω ότι και η στάση του Μακαριότατου στο Κυπριακό και στις συνομιλίες είναι σωστή», ανέφερε μεταξύ άλλων.

Λίγο αργότερα, ο Τουρκοκύπριος Μουφτής παρέδωσε στον Μητροπολίτη Κωνσταντίας κ. Βασίλειο το κλειδί της Αμμοχώστου και τόνισε: «Δεν είναι δώρο. Είναι κάτι που δίδεται στον ιδιοκτήτη του», ανέφερε χαρακτηριστικά, προκαλώντας το χειροκρότημα των παρευρισκομένων.

Για την ανάγκη επανένωσης της Κύπρου έκανε λόγο ο Δήμαρχος Αμμοχώστου Αλέξης Γαλανός, λίγο πριν από την περιφορά του Επιταφίου. Ο κ. Γαλανός ευχαρίστησε τους αξιωματούχους που παρευρέθηκαν στην Ακολουθία του Επιταφίου, τον Πρόεδρο του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου, το Γ.Γ. του ΑΚΕΛ, Άντρο Κυπριανού, τον πρώην Πρόεδρο της Δημοκρατίας Γιώργο Βασιλείου και τη σύζυγο του Αντρούλα Βασιλείου, την Αναπλ. Ειδ. Αντιπρόσωπο του Γ.Γ. Ο.Η.Ε. Λίζα Μπάντενχάιμ, τους Πρέσβεις και τους λοιπούς αξιωματούχους, στους οποίους είπε να «μεταφέρετε μήνυμα ότι ο λαός μας θέλει λύση και επανένωση και ειρήνη».

                              Ο Μητροπολίτης Κωνσταντίας και Αμμοχώστου κ. Βασίλειος


 Ο Δήμαρχος της Αμμοχώστου δεν παρέλειψε να αναφερθεί στη συμβολική κίνηση του Μουφτή των Τ/Κ, ο οποίος έδωσε το κλειδί της Αμμοχώστου στον Μητροπολίτη Κωνσταντίας, σημειώνοντας χαρακτηριστικά ότι «η Αμμόχωστος είναι το κλειδί. Και εσείς Πανιερώτατε το πήρατε».

Σίγουρα και σήμερα το «κλειδί» για την επίλυση του Κυπριακού ζητήματος βρίσκεται μεταφορικά στα χέρια της κατεχόμενης Αμμοχώστου, η οποία και θα αποτελέσει το πρώτο «πεδίο» εφαρμογής του «πειράματος» για την επίλυση αυτού του σημαντικού εθνικού προβλήματος που δοκιμάζει 40 χρόνια τις σχέσεις τόσο ανάμεσα στις δύο κοινότητες της Κύπρου, όσο και ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία. 

Να σημειώσουμε ότι δεν είναι τυχαίο ότι τόσο ο διοικητής τοων τουρκικών στρατευμάτων κατοχής που κατέλαβε σχεδόν αμαχητί την Αμμόχωστο το καλοκαίρι του 1974 τότε, όσο και διπλωματικοί παράγοντες των ΗΠΑ πρόσφατα, δίνουν προτεραιότητα σε αυτό το «σενάριο» ανταλλαγής, προκειμένου να προχωρήσουν οι συνομιλίες διαπραγμάτευσης για την οριστική λύση του ζητήματος στην κατεύθυνση της διζωνικής-δικοινοτικής (συν)ομοσπονδίας. Το ζητούμενο όμως για ένα αδιαίρετο και ενιαίο κράτος παραμένει, καθώς και η απόφαση εφαρμογής μιας δίκαιης και βιώσιμης λύσης σύμφωνα με τα ψηφίσματα του ΟΗΕ, που δυστυχώς δεν εφαρμόστηκαν ποτέ ως σήμερα για τους βίαια εκτοπισμένους ελληνοκύπριους πρόσφυγες του βόρειου τμήματος του νησιού…

Είχα την ευκαιρία να ταξιδέψω στο λεωφορείο προς την κατεχόμενη Αμμόχωστο μαζί με την Ανδρούλα Βασιλείου, τη Βανθούλα Αττά και την Κωνσταντίνα Καλή, όλες εκτοπισμένες και πρόσφυγες από την γενέτειρα για αυτές πόλη της Αμμοχώστου. Οι παιδικές τους μνήμες βρίσκονται στην κατεχόμενη σήμερα πόλη της Αμμοχώστου, την οποία βίαια αποχωρίστηκαν κατά τα εφηβικά τους χρόνια κατά τη διάρκεια της τουρκικής εισβολής το 1974. 

Συγκινημένες μου έδειξαν πού βρίσκονταν τα σπίτια τους και η γειτονιά που μεγάλωσαν όλες, σε αυτή την όμορφη παραλιακή πόλη. Σήμερα κατοικούν περίπου στην ίδια γειτονιά πάλι στη Λάρνακα. Ένιωθαν παράξενα το προηγούμενο βράδυ στη σκέψη ότι θα έβλεπαν πάλι από κοντά την όμορφη αυτή πόλη των παιδικών τους χρόνων μετά από 40 χρόνια. 
Αισθήματα χαράς αλλά και λύπης, ανάλογα αυτών της χαρμολύπης της Μεγάλης Εβδομάδας που ζούμε όλοι τις ημέρες του Πάσχα. Μου εξομολογήθηκαν ότι ζουν κι αυτές με την ελπίδα της Ανάστασης, μετά το μαρτύριο και το Γολγοθά που βιώνουν τόσα χρόνια μακριά από την πατρίδα τους…

Αξίζει να σημειωθεί ότι τουλάχιστον τρεις επισκέπτες-προσκυνητές εκείνο το απόγευμα νοσηλεύτηκαν στο Νοσοκομείο της κατεχόμενης Αμμοχώστου με καρδιολογικά και αναπνευστικά προβλήματα λόγω της συναισθηματικής φόρτισης και έντασης της ημέρας.

Τέλος, ευχαριστίες οφείλουμε στην ιδιοκτήτρια του ξενοδοχείου «Lordos Beach Hotel» στη Λάρνακα για την ευγενική χορηγία της διαμονής κατά τη διάρκεια της αποστολής μας και μέχρι την ημέρα του Πάσχα.

Η μεικτή χορωδία του Δήμου Αμμοχώστου με το μαέστρο της Νίκο Βήχα

Δύο αναστάσιμες λειτουργίες.  Μετά τον Επιτάφιο στην κατεχόμενη Αμμόχωστο θα τελέστηκαν δύο αναστάσιμες Θείες Λειτουργίες από τον μητροπολίτη Κωνσταντίας- Αμμοχώστου κ. Βασίλειο. Η πρώτη την Τετάρτη της Διακαινησίμου, 23 Απριλίου, εορτή του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Γεωργίου του Τροπαιοφόρου στον ομώνυμο ναού του Εξορινού. Η δεύτερη στις 4 Μαΐου, Κυριακή των Μυροφόρων, στο μοναστήρι του 12ου αιώνα της Παναγίας του Τοχνίου, έξω από το χωριό Μάνδρες. Το χωριό Μάνδρες ήταν αμιγώς ελληνικό και βρίσκεται στους νότιους πρόποδες του Πενταδακτύλου.  Το χωριό είναι η γενέτειρα του μητροπολίτη Κωνσταντίας -Αμμοχώστου, κ. Βασίλειου. Μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974, ο ναός της Μονής καταστράφηκε και λεηλατήθηκαν τοιχογραφίες και εικόνες. Πριν μερικά χρόνια η Εκκλησία Κύπρου εντόπισε στην Ευρώπη και επαναπάτρισε δύο εικόνες από την Μονή της Παναγίας του Τοχνίου.

panhellenicpost.com