Ο Αυλώνας Αττικής τίμησε τα 100 χρόνια από τον θάνατο του Ήρωα Αξιωματικού της Αυτονόμου Β. Ηπείρου Ανδρέα Ζυγομαλά

Στις 30 Ιουλίου 2014 συμπληρώθηκαν 100 χρόνια από την άνανδρη δολοφονία και το θάνατο τού μεγάλου ήρωα των Βαλκανικών πολέμων και ιδιαίτερα του Ηπειρωτικού και του Βορειοηπειρωτικού μετώπου, Ανδρέα Ζυγομαλά. 

Η πόλη στην οποία έζησε και μεγάλωσε, και στην αγκαλιά τής οποίας αναπαύεται μέχρι σήμερα ο ήρωας, διοργάνωσε μια εκδήλωση στην οποία συμμετείχε πλήθος συμπολιτών του οι οποίοι με μεγάλη κατάνυξη και υπερηφάνεια τίμησαν τον μεγάλο αυτό αγωνιστή όπως του αρμόζει. Στην εκδήλωση πρωτοπαρουσιάστηκε και το νεοεκδοθέν βιβλίο του φιλόλογου καθηγητή από τη Χίο κ. Λεωνίδα Πυργάρη που είναι αφιερωμένο στη ζωή και τη δράση του ήρωα Ζυγομαλά.

Αξίζουν πολλά συγχαρητήρια στους διοργανωτές της υπέροχης αυτής εκδήλωσης η οποία θα πρέπει να αποτελέσει αφορμή ώστε να τιμηθεί ανάλογα ο ήρωας και στις άλλες δύο πόλεις της ζωής του, τη Χίο από την οποία καταγόταν ο πατέρας του και τα Γιάννενα από όπου καταγόταν η μητέρα του.

Τέλος αναγνωρίζοντας τη μεγάλη προσφορά του στον αγώνα για την απελευθέρωση της πατρίδας θα είναι ευχής έργο να προχωρήσει και να πραγματοποιηθεί μια εξαιρετική ιδέα του συγγραφέα κ. Λεωνίδα Πυργάρη για αδελφοποίηση των τριών πόλεων που συνδέονται με τον Ζυγομαλά Αυλώνας – Χίος και Γιάννενα στις οποίες θα πρέπει να στηθεί και προτομή του ήρωα.

[Πουλίζος Χριστόφορος]

ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΠΥΡΓΑΡΗΣ

ΧΙΟΣ

   

                                                                        Χίος: 30 Ιουλίου 2014

                                                                                         Ώρα: 15.00΄

Μήνυμα για τη συμπλήρωση εκατονταετηρίδος από το θάνατο τού Ανδρέα Ζυγομαλά

   Αγαπητοί Αυλωνίτες,

   Σήμερα, 30 Ιουλίου 2014, συμπληρώνονται ακριβώς εκατό χρόνια από το θάνατο τού Ανδρέα Ζυγομαλά. Μια τέτοια ακριβώς μέρα, τη νύχτα τής Τετάρτης 30ής προς Πέμπτη 31η Ιουλίου 1914 πριν από έναν αιώνα, ο Ανδρέας Ζυγομαλάς έπεφτε θύμα προμελετημένης εξόντωσης, στις άκρες προφυλακές τής Βορείου Ηπείρου, από τις Μυστικές Υπηρεσίες τών Μεγάλων Δυνάμεων τής εποχής εκείνης, - Αυστρία και Ιταλία - οι οποίες ήταν κάθετα αντίθετες στη γεωγραφική διεύρυνση τής Ελλάδος πέραν τής σημερινής περιφερείας Ιωαννίνων. 

Σήμερα η σκέψη όλων τών Αυλωνιτών ανατρέχει σ’ Εκείνον που θυσίασε τα νιάτα του για την ευόδωση τών εθνικών οραμάτων, σ’ Εκείνον που το τίμιο σώμα του αναπαύεται εδώ και 78 χρόνια στη γη τού Αυλώνα. Ακόμα, η σκέψη όλων μας τούτη την ώρα ανατρέχει στους σεπτούς γονείς τού Ανδρέα, στους υποδειγματικούς ανθρωπιστές και γνήσιους Έλληνες, σ’ εκείνους που ανέθρεψαν και διαπαιδαγώγησαν με τέτοιες αρχές και αξίες ζωής το παιδί τους ώστε να καταστεί αυτό ένα ξεχωριστό και άξιο τής Πατρίδος τέκνο. Ο νους όλων τών Αυλωνιτών τούτη την ώρα είναι κοντά στον Αντώνιο Ζυγομαλά και στη Λουκία Μπαλάνου. Αλλά και της Χίου και των Ιωαννίνων ο νους και η ψυχή φτερουγίζει τώρα πάνω από τους τρεις Ζυγομαλάδες. Ο Ανδρέας Ζυγομαλάς είναι μεγάλη τιμή για τη Χίο και τα Γιάννενα, τις πατρίδες καταγωγής του. Ωστόσο τη μέγιστη τιμή έχει ο Αυλώνας που στα χώματά του αγκαλιάζει ολόκληρη την οικογένεια.

   Αγαπητοί φίλοι, 

   Επιτρέψτε μου να σας αποκαλώ συμπατριώτες, διότι ύστερα από τη γνωριμία μου και την ταύτισή μου μπορώ να πω – σε μεγάλο βαθμό – με τον τοπικό σας Ήρωα, αισθάνομαι πλέον κι εγώ Αυλωνίτης. Ύστερα λοιπόν από ένα και πλέον έτος καθημερινής και συστηματικής ενασχόλησής μου με την προσωπικότητα τού Ανδρέα Ζυγομαλά, έφερα αισίως σε πέρας μία μελέτη, δια της οποίας αφενός αναλύεται λεπτομερώς η στρατιωτική δράση τού Ζυγομαλά κατά τους δύο Βαλκανικούς Πολέμους (1912-13) και το Βορειοηπειρωτικό Αγώνα (1914) και αφετέρου παρέχεται το ιστορικό περίγραμμα τής εποχής κατά την οποία εκείνος έζησε και έδρασε. Επιπλέον, η παρούσα εργασία αποτελεί ψυχική και ηθική «ανατομία» τού Ζυγομαλά, δηλαδή αναλυτική παρουσίαση τού πορτρέτου του, ανάδειξη τών δομικών χαρακτηριστικών που συγκροτούν την προσωπικότητά του.

   Η κύρια αιτία που με ώθησε να ασχοληθώ αναλυτικά με την περίπτωση τού συγκεκριμένου πολεμιστή είναι κατά πρώτο λόγο η πληθωρική και έντονη προσωπικότητά του και κατά δεύτερο λόγο η ακλόνητη και αταλάντευτη πίστη του στα ιδανικά τής Πατρίδος. Το αξιοπαρατήρητο με το Ζυγομαλά είναι πως αν και ανατράφηκε μέσα στις μεγαλοαστικές ανέσεις και είχε όλα τα εφόδια για μια πετυχημένη πολιτική και διπλωματική σταδιοδρομία, – κατά τα χνάρια τού πατέρα του – εκείνος ωστόσο επέλεξε το δικό του δρόμο. Τον οικογενειακό πλούτο και την κοινωνική επιφάνεια, την κοσμική προβολή τού μεγαλοαστικού βίου όλα αυτά τα εποδοπάτησε ειρωνικά, τα απαρνήθηκε εντελώς, τα έδιωξε οριστικά από τη ζωή του. Και ακολούθησε τον ανήφορο, διαμορφώνοντας ο ίδιος το Πεπρωμένο του και  δημιουργώντας μόνος του την Αρετή του. Η Αρετή τού Ζυγομαλά φέρει τη σφραγίδα τού προσωπικού του αγώνα και δεν είναι έτοιμη οικογενειακή και κοινωνική παρακαταθήκη. Ο νεαρός ευπατρίδης, με την έναρξη τού Α΄ Βαλκανικού Πολέμου, όταν βρέθηκε μπροστά στο δίλημμα «απόλαυση τού οικογενειακού πλούτου και των μεγαλοαστικών ανέσεων ή συμμετοχή στον πολεμικό κίνδυνο και ενδεχόμενος θάνατος», αμέσως έλαβε ξεκάθαρη θέση: διάλεξε, συνειδητά, τα δύσκολα. Δηλαδή επέλεξε τον ανήφορο, την οδό τής προσφοράς και της θυσίας. Και εδώ ακριβώς έγκειται ο ηρωισμός του. Έχοντας πλήρη επίγνωση τών δυσκολιών, προαιρέθηκε τη διακινδύνευση τού πολέμου, γιατί έθεσε πάνω από την προσωπική του καλοπέραση το πατριωτικό ιδεώδες. 

   Ο Ανδρέας Ζυγομαλάς αποτελεί διαχρονικό σύμβολο τού μαχόμενου Ελληνισμού για εθνική επιβίωση. Είναι αυτός ο υποδειγματικός Ήρωας, ο παντοτινά νέος, ο εύελπις, ο ανέγγιχτος από τη φθορά τού καιρού Έλληνας, ο ασυμβίβαστος και αντισυμβατικός. Η άρτια προσωπικότητά του δύναται να αποτελέσει οδηγό και πυξίδα τόσο για τη σημερινή ελληνική κοινωνία γενικότερα στην προσπάθειά της να ανεύρει ένα συλλογικό νόημα βίου, όσο επίσης και για την ελληνική νεολαία ειδικότερα στην προσπάθειά της να προσδιορίσει κι αυτή το είδος τών ιδανικών της. 

   Αποδίδοντας τη δέουσα τιμή σ’ έναν από τους μεγαλύτερους Ήρωες τών Βαλκανικών Πολέμων και του Βορειοηπειρωτικού Αγώνα, κατ’ ουσίαν τιμούμε ολόκληρη τη γενιά τών Βαλκανομάχων και Ηπειρομάχων. Τιμούμε δηλαδή όλους εκείνους που θυσιάστηκαν πριν από 100 χρόνια για να φέρουν την Ελλάδα στα σημερινά της γεωγραφικά όρια. Οι ευθύνες όλων εμάς, των σημερινών Ελλήνων, τεράστιες: οφείλουμε, στα χρόνια που έρχονται να φανούμε άξιοι τής ελευθερίας και των νέων εδαφών που μας κληροδότησαν οι πολεμιστές τών Βαλκανικών Πολέμων. Έχουμε χρέος απέναντι στις τεράστιες θυσίες εκείνων, απέναντι στους ποταμούς αιμάτων δια των οποίων μάς παρέδωσαν τη σημερινή Ελλάδα, να κρατήσουμε τη Χώρα αφενός αλώβητη από εδαφική άποψη και αφετέρου ως έθνος να την οδηγήσουμε, με το πνεύμα τής συνεργασίας και της ομόνοιας που πρέπει να διέπει τον σημερινό εθνικό μας προσανατολισμό, σε ταχεία έξοδο από τη σημερινή ηθική, κοινωνική και οικονομική κρίση. 

Αιωνία η μνήμη όλων τών Βαλκανομάχων και Ηπειρομάχων!

Αιωνία η μνήμη τού Ανδρέα Ζυγομαλά! 

                                                     

                                                           Με την αγάπη όλης τής Χίου!

                                                                          Λεωνίδας Πυργάρης               

     

Στίχοι για τον θάνατο του Ανδρέα Ζυγομαλά δημοσιευμένοι σε Αθηναϊκές εφημερίδες το 1914

Σρώστε μυρτιές, δάφνης κλωνιά στον Ήρωα το νέο!

τρόπαια στήστε ένδοξα, τιμήστ΄ένα γενναίο

Ραντίστε τον με δάκρυα τον τιμημένο γόνο!

Ποιά δόξα είν΄αδάκρυστη κι Ανθός με δίχως πόνο;

[Στιχούργημα που γράφτηκε για τον Ανδρέα Ζυγομαλά σε εφημερίδα της εποχής του θανάτου του]

ΕΙΣ ΤΟΝ ΗΡΩΑΝ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ ΤΣΕΠΟΥ

ΑΝΔΡΕΑΝ Α. ΖΥΓΟΜΑΛΑΝ

Βαθύς αβυσσοκέλαδος εχύθη στεναγμός

Όταν το Αρκάδι έπνιγεν η φλόγα κι ο καπνός

Ένας αιών εκύλισεν κι ο στεναγμός εκείνος

Που ήταν κάποιας σου γενιάς γιγαντωμένος θρήνος

Έγινε φρίκης κεραυνός στη θεϊκή μορφή σου

Όταν του Τσέπου η Μονή σου εφώναζ' "εκδικήσου''

Του Ολέθρου φλόγα ερρούφηξε την πρώτην αδελφή μου

Φλόγα του Ολέθρου κι ας γενή μ΄εσένα κι η ψυχή μου

Κι αν άστραψε του Γαβριήλ, κομήτου φως, η κόμη

Ας γίνει μαύρη Νέμεσις η φοβερή σου γνώμη

Κι ας γράψει τ΄άγριο ξίφος της με αίμ' αντίς μελάνι

Σόροβιτς, Σαραντάπορα και Κρέζνα και Μπιζάνι.

___________________________________________

Πηγές:
Σύλλογος Αυλωνιτών 'Το Σάλεσι'
MOYΣΕΙΟ ΖΥΓΟΜΑΛΑ

Δημοσιεύματα εφημερίδων της εποχής για το θάνατο του Ζυγομαλά

Επιμέλεια Λεωνίδα Πυργάρη εκ Χίου, φιλολόγου, συγγραφέα.

http://21february1913.blogspot.gr