ΤΟ ΠΑΡΟΝ: Το αλβανικό χαρτί παίζει η Αθήνα στα Βαλκάνια

Στρατηγική σχέση με τα Τίρανα θα επηρεάσει ολόκληρη την περιοχή Της ΑΘΗΝΑΣ ΚΟΥΡΗ Υπάρχει ήδη σχεδιασμός για ταχεία επίλυση όλων των διμερών ζητημάτων Υιοθετούν την ελληνική θέση για τα τοπωνύμια Τη συνεργασία με τον αλβανικό παράγοντα για την επίλυση όλων των ελληνικού ενδιαφέροντος ανοιχτών ζητημάτων στα Δυτικά Βαλκάνια φαίνεται να προκρίνει πλέον οριστικά η Αθήνα.

Την κατεύθυνση αυτή, που είχε διαφανεί τον τελευταίο χρόνο τόσο από την εντατικοποίηση των σχέσεων με την ηγεσία της αλβανικής κοινότητας των Σκοπίων όσο και από τη σταδιακή προσέγγιση με την πολιτική ηγεσία των Aλβανών του Κοσόβου, ήρθε να επισφραγίσει ο υπουργός Eξωτερικών Ευάγγελος Βενιζέλος στα Τίρανα την Παρασκευή, κατά τη διάρκεια περιοδείας στα Δυτικά Βαλκάνια. Ο κ. Βενιζέλος, αφού ανέφερε ότι Αθήνα και Τίρανα επιθυμούν μια γρήγορη διαδικασία επίλυσης όλων των ανοιχτών θεμάτων και ολοκλήρωση της μεταξύ τους εταιρικής σχέσης που θα επηρεάσει θετικά ολόκληρη την περιοχή, επισήμανε ότι στη λογική αυτή θα πρέπει να συμπεριληφθούν και οι συναντήσεις και δηλώσεις που έγιναν τόσο στο Κόσοβο με τον πρωθυπουργό Χασίμ Θάτσι όσο και στα Σκόπια με τον αρχηγό του μεγαλύτερου και συγκυβερνώντος κόμματος της αλβανικής κοινότητας Αλί Αχμέτι. Στο πλαίσιο αυτό αναμένεται να προωθηθούν τόσο η επίλυση των διμερών ζητημάτων που υπάρχουν με την Αλβανία όσο και η στήριξη από την αλβανική κοινότητα των Σκοπίων στην προσπάθεια για μια ταχεία και αμοιβαία αποδεκτή λύση στο ζήτημα της ονομασίας με την ταυτόχρονη υποστήριξη της Αθήνας στην ενταξιακή και ευρωπαϊκή πορεία τόσο των Τιράνων όσο και των Σκοπίων και του Κοσόβου. Παρότι η περιοδεία του υπουργού Εξωτερικών στα Δυτικά Βαλκάνια (Σερβία, Μαυροβούνιο, Βοσνία, Κόσοβο, Σκόπια, Αλβανία) γινόταν στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων για τη διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης που έχει η εκάστοτε προεδρία και δεν αναμένονταν σημαντικές εξελίξεις στο διμερές επίπεδο, την Παρασκευή στα Τίρανα, στην κοινή συνέντευξη Τύπου των υπουργών Εξωτερικών των δύο χωρών ανακοινώθηκε, κατ' αρχάς, η δρομολόγηση της λύσης στο πρόβλημα των τοπωνυμίων. Να υπενθυμίσουμε ότι καθώς οι αλβανικές αρχές εκδίδουν ταξιδιωτικά έγγραφα όπου οι ελληνικές πόλεις αναφέρονται με τις αλβανικές και όχι με τις διεθνείς ονομασίες τους (με αποτέλεσμα οι ελληνικές αρχές να μην τα κάνουν δεκτά), χιλιάδες αλβανοί μετανάστες στη χώρα μας ταλαιπωρούνται. Όπως ανέφερε ο αλβανός υπουργός Μπουσάτι, το ζήτημα θα διευθετηθεί σύμφωνα με τα στάνταρ της διεθνούς κοινότητας με σεβασμό στο διεθνές δίκαιο, στην εδαφική ακεραιτότητα των δύο χωρών και στις σχέσεις καλής γειτονίας. Επιπλέον και οι δύο υπουργοί τόνισαν την πρόθεση των δύο κυβερνήσεων να προχωρήσουν σε μια ταχεία διαδικασία επίλυσης όλων των ανοιχτών ζητημάτων με βάση το διεθνές δίκαιο (…χερσαίο και θαλάσσιο) και το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Στο πλαίσιο αυτό ανακοινώθηκε ότι θα συγκροτηθούν επιτροπές βάσει του συμφώνου φιλίας που έχει υπογραφεί ανάμεσα στις δύο χώρες, ήδη από το 1996. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, τα θέματα που αναμένεται να δρομολογηθούν άμεσα είναι η διασυνοριακή ροή υδάτων, οι μεταφορές, τα ελληνικά στρατιωτικά νεκροταφεία στην Αλβανία και ζητήματα που έχουν να κάνουν με τα σχολικά βιβλία. Να θυμίσουμε ότι ήδη από το 1996 η κυβέρνηση Νάνο, που υπέγραψε από την αλβανική πλευρά το σύμφωνο φιλίας, είχε ζητήσει, βάσει αυτού, να διευθετηθεί και το ζήτημα των περιουσιών των Τσάμηδων, θέμα που θέτει σε κάθε ευκαιρία, πλέον, η σημερινή αλβανική κυβέρνηση. Παρόλα αυτά, καμία αναφορά, τουλάχιστον δημόσια, δεν έγινε στο ζήτημα αυτό την Παρασκευή. Παρότι ο Ευάγγελος Βενιζέλος δεν έκανε από την πλευρά του καμία περαιτέρω διευκρίνιση, ο αλβανός υπουργός, στην κοινή τους συνέντευξη, περιέγραψε και μια δεύτερη διαδικασία διευθέτησης, ένα «διμερές σχέδιο για μια διαδικασία συνομιλιών που θα μας οδηγήσει σε τελικές και ολοκληρωμένες λύσεις για θέματα που δεν έχουν ακόμη διευθετηθεί». Μια τέτοια διαδικασία θα μπορούσε να αφορά τη συμφωνία για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών του 2010 ανάμεσα στις δύο χώρες, που ακυρώθηκε από το αλβανικό συνταγματικό δικαστήριο, παρότι η Αθήνα αποφεύγει με κάθε τρόπο να διατυπώνει οποιαδήποτε εκτίμηση στο ζήτημα αυτό. Παρόλα αυτά, υπάρχει η προσδοκία ότι θα βρεθεί διέξοδος που θα δώσει λύση στο ζήτημα ενώ ταυτόχρονα θα σέβεται την αλβανική συνταγματική διαδικασία πριν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιουνίου, όπου η Αλβανία αναμένει να της δοθεί στάτους υποψήφιας προς ένταξη χώρας. Χρήσιμο είναι, πάντως, να σημειωθεί ότι καθώς το 40% της συμφωνίας για τις θαλάσσιες ζώνες ανάμεσα στις δύο χώρες αναφέρεται σε χωρικά ύδατα και είναι, άρα, ανελαστικό, τα περιθώρια για διορθωτικού τύπου κινήσεις είναι μικρά. «Οι Αλβανοί περιμένουν τον Βενιζέλο με ανοιχτές αγκάλες» Αυτό ήταν το πρωτοσέλιδο της μεγαλύτερης αλβανικής εφημερίδας των Σκοπίων «Koha», μία ημέρα πριν από την επίσκεψη του έλληνα υπουργού. Την ίδια στιγμή, στελέχη του μεγαλύτερου και συγκυβερνώντος αλβανικού κόμματος τόνιζαν τη σημασία της επίσκεψης Βενιζέλου στα Σκόπια, με τον αναπληρωτή πρωθυπουργό Φατμίρ Μπεσίμι να τονίζει ότι: «Πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο σκέψης και στις δύο χώρες, να είμαστε εποικοδομητικότεροι. Όσο πιο σύντομα λύσουμε το ζήτημα της ονομασίας τόσο το καλύτερο». Αντίθετα, τόσο πολιτικοί που ανήκουν στο κόμμα του πρωθυπουργού Γκρούεφσκι όσο και αναλυτές στο μεγαλύτερο, ελεγχόμενο κομμάτι των ΜΜΕ τόνιζαν ότι είναι μια διεκπεραιωτικού χαρακτήρα επίσκεψη στο πλαίσιο της ελληνικής προεδρίας της ΕΕ από την οποία τα Σκόπια δεν έχουν να προσδοκούν τίποτε. Καθώς η γειτονική χώρα βρίσκεται σε προεκλογική τροχιά, εν όψει των προεδρικών εκλογών του Απριλίου (ενώ είναι διάχυτη η πεποίθηση ότι ο Γκρούεφσκι θα ανακοινώσει και ταυτόχρονες εθνικές εκλογές), με τα δύο σλαβικά κόμματα να επιδίδονται σε διαγωνισμό «πατριωτισμού» και σκλήρυνσης της στάσης τους έναντι της Ελλάδας, η επίσκεψη του έλληνα υπουργού προκάλεσε μάλλον αμηχανία και νευρικότητα.

Η ηγεσία της ΠΓΔΜ κράτησε τους γνωστούς της ρόλους, ο υπουργός Εξωτερικών Πόποσκι εκφράστηκε διπλωματικότερα, ο πρόεδρος Ιβάνοφ ήταν ο προκλητικότερος και ο πρωθυπουργός Γκρούεφσκι κάπου στη μέση, σταθεροί στην προσπάθειά τους να κερδίσουν την ένταξη σε ΕΕ και ΝΑΤΟ χωρίς να αλλάξουν την ονομασία της χώρας τους «αξιοποιώντας» την απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης. Ο κ. Βενιζέλος, με τη σειρά του, διατύπωσε για μία ακόμη φορά τη σταθερή θέση της Ελλάδας ότι προκειμένου να ενταχθεί η ΠΓΔΜ στην ΕΕ, είναι απαραίτητη η τήρηση των κριτηρίων της Κοπεγχάγης, ανάμεσά τους και αυτού των σχέσεων καλής γειτονίας. Επιπλέον, τόνισε ότι για την ΕΕ έχει πολύ μεγάλη σημασία η τήρηση της συμφωνίας της 1ης Μαρτίου 2013 ανάμεσα στα σλαβικά πολιτικά κόμματα για την οποία αξιωματούχοι της Ένωσης είχαν διαμεσολαβήσει, όπως και της συμφωνίας της Αχρίδας για τις σχέσεις ανάμεσα στη σλαβική και την αλβανική κοινότητα.

Η αλβανική κοινότητα των Σκοπίων έχει ως άμεση προτεραιότητα την ένταξη σε ΕΕ και ΝΑΤΟ προκειμένου να διασφαλίσει τα δικαιώματα των μελών της και τη συμμετοχή στη διακυβέρνηση της χώρας. Είναι εξαιρετικά καχύποπτοι απέναντι στον Γκρούεφσκι, για τον οποίο εκτιμούν ότι δεν θέλει πραγματικά να βρει λύση στο ζήτημα της ονομασίας και αντιτίθενται σθεναρά στην προσπάθεια του σκοπιανού πρωθυπουργού να οικοδομήσει μια «μακεδονική» ταυτότητα χρησιμοποιώντας στοιχεία της αρχαίας ιστορίας.

«Το Κόσοβο έχει μια καθαρή ευρωπαϊκή προοπτική»

Αυτό ήταν το μήνυμα του έλληνα υπουργού Εξωτερικών για την Πρίστινα. Ακόμη και όταν κοσοβάροι δημοσιογράφοι πίεζαν να πάρουν απάντηση για το αν και πότε η Ελλάδα θα αναγνωρίσει το Κόσοβο, γεγονός που συσχέτιζαν και με τη διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού, ο Ευάγγελος Βενιζέλος επέμεινε σταθερά ότι στόχος είναι η ένταξη στους ευρωατλαντικούς θεσμούς και ότι κατά τη μετάβαση αυτή θα λυθούν όλα τα εκκρεμή ζητήματα. Το τελευταίο διάστημα είναι συχνές οι εκτιμήσεις ότι η Αθήνα βρίσκεται κοντά στην αναγνώριση του Κοσόβου, με δεδομένη και τη βήμα βήμα πρόοδο των διμερών σχέσεων.

Στην Αθήνα υπάρχει η εκτίμηση ότι Βελιγράδι και Πρίστινα κατανοούν την ελληνική θέση, ότι στο πλαίσιο της ομαλοποίησης ανάμεσα σε Σερβία και Κόσοβο θα έρθει η ώρα που η Αθήνα θα προχωρήσει στην αναγνώριση (οι πρώτοι), αλλά και το γεγονός ότι δεν έχει έρθει ακόμη αυτή η ώρα (οι δεύτεροι). Οι αρχές του Κοσόβου εκτιμούν την ελληνική υποστήριξη για τη διαδικασία κατάργησης των θεωρήσεων εισόδου και για τη διαδικασία σταθεροποίησης και σύνδεσης με την ΕΕ, καθώς γι' αυτές είναι προτεραιότητα το ζήτημα της ελεύθερης διακίνησης των πολιτών τους. Σε διμερές επίπεδο, σημαντική εξέλιξη θα είναι η λειτουργία Γραφείου Συνδέσμου στην Αθήνα που ο κοσοβάρος πρωθυπουργός Θάτσι ανακοίνωσε στην κοινή συνέντευξη Τύπου. Τέλος οι κοσοβάροι αναζητούν έλληνες επενδυτές, ιδιαίτερα στους τομείς της υγείας κα του τουρισμού και στο πλαίσιο αυτό σχεδιάζεται η οργάνωση οικονομικού φόρουμ στη Θεσσαλονίκη. 

ΤΟ ΠΑΡΟΝ 


Αναφορά για τον Βορειοηπειρωτικό Ελληνισμό ουδεμία...