17 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 1914 – ΑΝΑΚΗΡΥΞΗ ΑΥΤΟΝΟΜΙΑΣ ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΟΥ ΗΠΕΙΡΟΥ – ΒΟΡΕΙΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ ΓΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ

Άρθρο στην εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ

17 Φεβρουάριου 1914: Οι Έλ­ληνες της Βορείου Ηπείρου επαναστατούν και υψώνουν στο Αργυρόκαστρο την Ελ­ληνική Σημαία με τον Σταυ­ρό και τον Δικέφαλο Αετό, απαιτώντας την ένωση με την μητέρα Ελλάδα. Η αντίδραση αυτή των Ελλήνων οφειλόταν στην υπογρα­φή του Πρωτοκόλλου της Φλωρεντίας στις 17 Δεκεμβρίου 1913,που καθόριζε τα σύνο­ρα του νεοσύστατου αλβανικού κράτους, εντός των οποίων συμπεριλαμβανόταν και η Βόρειος Ήπειρος. Οι περιοχές της Βορείου Ηπείρου που είχαν μόλις πριν μερικούς μή­νες ελευθερωθεί από τους Έλληνες, κατά τη διάρκεια του Α’ Βαλκανικού Πολέμου, επιδικάστηκαν στην Αλβανία!

Αυτή η εξέλιξη συνέφερε την Αυστρο­ουγγαρία και την Ιταλία. Η πρόθεση αυτή των Μεγάλων Δυνάμεων, έγινε γνωστή με την λήξη του Α’ Βαλκανικού πολέμου και με την υπογραφή της Συνθήκης Ειρήνης του Λονδίνου στις 17 Μαΐου 1913. Αυτή η συνθή­κη περιελάμβανε τον εξής εκβιασμό: τα νη­σιά του Αιγαίου πελάγους θα δίνονταν στην Ελλάδα, μόνο εάν δεχόταν χωρίς αντίρρη­ση, να παραχωρηθεί η Βόρειος Ήπειρος στην Αλβανία.

Οι Έλληνες βορειοηπειρώτες αντέδρασαν με κάθε τρόπο σ’ αυτόν τον απαράδε­κτο εκβιασμό. Ζήτησαν την αποστολή «Ειδι­κής Επιτροπής» στη Βόρειο Ήπειρο για να εξακριβώσει τον εθνολογικό χαρακτήρα του τόπου και τη θέληση των κατοίκων, ενώ ταυ­τόχρονα αποκάλυψαν, με τον πλέον κατηγο­ρηματικό τρόπο, την απόφασή τους να πο­λεμήσουν για την ελευθερία τους. Απ’ ό­σες πόλεις και χωριά της Ηπείρου στις πε­ριοχές Κορυτσάς, Λεσκοβικίου και Αργυρο­κάστρου περνούσαν τα μέλη της Επιτρο­πής Καθορισμού Συνόρων, οι κάτοικοι τους υποδέχονταν με ελληνικές σημαίες και βροντοφώναζαν την ελληνική συνείδησή τους και τον πόθο τους να ενωθούν με το Βασί­λειο της Ελλά­δος, με αποκορύφωμα το παλλαϊκό συλλαλη­τήριο που διοργανώθηκε στο Αργυρόκαστρο στις 25 Νοεμβρίου 1913, στο οποίο συμ­μετείχαν 20.000 κάτοι­κοι!

Εντυπωσιακό είναι το γεγονός, ότι οι Μουσουλμάνοι της περιο­χής – στην πλειοψηφία τους ήταν Έλληνες εξισλαμισθέντες κατά την διάρκεια της τουρκοκρατίας – έτρεφαν τα ίδια ακριβώς αισθήματα για την Ελλάδα με τους Χριστια­νούς και εκδήλωναν την ελληνικότητά τους με ενθουσιασμό. Όλοι ήταν αποφασισμένοι να αγωνιστούν μέχρις εσχάτων για την ελευθερία. Στο υπόμνημα που έστειλαν οι Έλληνες της Κορυ­τσάς στην Διεθνή Επιτροπή, μεταξύ άλλων αναφέρουν: «εν εκ των δύο λοι­πόν υπολείπεται ημίν, ή ένωσις μετά της μητρός Ελλά­δος, συμφώνως τη καταγωγή, τη ιστο­ρία, ταις παραδόσεσι και τοις εθίμοις ημών, ήμεταβολή των πάντων εις ερείπια και τέ­φραν». Ενώ οι Χειμαρριώτες έκλειναν την επιστολή τους προς τους υπουργούς των εξωτερικών των Με­γάλων Δυνάμεων ως εξής: «θα φονευθώμεν πάντες, αλλά η Χειμάρρα ενωθείσα με­τά της Ελλάδος δεν θα λεχθή ότι υπεδουλώθη εις Αλβανούς».

Στις 30 Ιανουαρίου 1914 ο Μητροπολίτης Δρυϊνουπόλεως Βασίλειος, ως πρόεδρος της Επιτροπής Εθνικής Αμύνης, συγκάλεσε Πανηπειρωτικό συνέδριο στο Αργυρόκα­στρο, όπου εκλέγεται η «Οργανωτική Επι­τροπή» η οποία αναλαμβάνει την ηγεσία του αυτονομιστικού αγώνα, εφόσον δεν υπήρχε δυνατότητα εξεύρεσης ειρηνικής λύσης του ζητήματος. Ένοπλα τμήματα με την επονομασία «Ιεροί Λόχοι» αρχίζουν να οργανώνο­νται στις πόλεις και τα χωριά. Στις 9 Φεβρουαρίου, ο απελευθερωτής και ήρωας της Χειμάρρας, μακεδονομάχος, Σπύρος Σπυρομήλιος κήρυξε την αυτονομία της. Στις 16 Φεβρουαρίου σχηματίστηκε προ­σωρινή κυβέρνηση της Αυτόνομης Βορείου Ηπείρου με πρόεδρο τον Γ. Χρηστάκη-Ζωγράφο. Την επόμενη στο Αργυρόκαστρο παρουσία κλήρου και λαού και 2.000 ενό­πλων ιερολοχιτών, με πανηγυρικό τρόπο ανακηρύχθηκε η ανεξαρτησία της Βορείου Ηπείρου. Ήταν μια πολύ συγκινητική τελετή που ξεκίνησε με την ακολουθία του αγια­σμού και ολοκληρώθηκε με την επίσημη έπαρση της σημαίας της Αυτονομίας. Δια­δοχικά και οι άλλες πόλεις της Βορείου Ηπείρου ανακηρύσσονταν αυτόνομες. (Αγ. Σαράντα, Δέλβινο, Λεσκοβίκι, Πρεμετή).

Οι Αλβανοί, ωστόσο, εξαπέλυσαν άγριες επιθέσεις κατά των ελληνικών πληθυσμών. Οι αδελφοί μας έδωσαν έναν τιτάνιο αγώνα στα πεδία των μαχών με επιτυχία. Αυτό εί­χε ως αποτέλεσμα, οι Μεγάλες Δυνάμεις να ζητήσουν την έναρξη διαπραγματεύσεων με τους Βορειοηπειρώτες. Έτσι συναντήθηκαν τα μέλη της Διεθνούς Επιτροπής, εκ­πρόσωποι της αλβανικής κυβέρνησης κα­θώς επίσης και οι εκπρόσωποι της προσω­ρινής κυβερνήσεως της Αυτόνομης Β. Ηπεί­ρου στους Αγίους Σαράντα, για να βρουν μια λύση. «Σκοπός της προσωρινής κυβερ­νήσεως ήταν να επιτύχη χάριν των Βορειο­ηπειρωτών προνόμια, ισοδυναμούντα προς αυτονομίαν». Οι διαπραγματεύσεις που ακολούθησαν κατέληξαν στην υπογραφή του Πρωτοκόλλου της Κέρκυρας στις 17 Μαΐου 1914.

Η Βόρειος Ήπειρος, σύμφωνα με τις δι­ατάξεις αυτού του Πρωτοκόλλου, αποκτού­σε ευρεία αυτονομία μέσα στα όρια της αλβανικής επικράτειας. Κατοχύρωνε την χρή­ση και διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας και την συγκρότηση ειδικού σώματος χωρο­φυλακής. Παρεχωρείτο δηλαδή, πλήρες κα­θεστώς Αυτονομίας, διοικητικής, δικαστι­κής, εκπαιδευτικής και θρησκευτικής. Η Αλ­βανία ουδέποτε εφάρμοσε το Πρωτόκολ­λο, μολονότι συνυπογράφηκε από όλες τις πλευρές, και παρόλο που ήταν εγγυήτριες οι έξι μεγάλες δυνάμεις της εποχής. Οι Αλ­βανοί καταπίεζαν αφόρητα τους Βορειοη­πειρώτες και τους στερούσαν όλα τα υπογραφέντα δικαιώματα.

Από το 1944 δε, που ανέλαβε δικτατορικά την διακυβέρνηση της Αλβανίας ο Ενβέρ Χότζα, οι Έλληνες Βορειοηπειρώτες εξο­ρίστηκαν, φυλακίστηκαν, στερήθηκαν την ορθόδοξη πίστη τους, την γλώσσα των προ­γόνων τους. Ενδεικτικό του πόσο απάνθρω­πο ήταν το καθεστώς του Χότζα, είναι το γε­γονός, ότι ο διάδοχος του Στάλιν στην ηγε­σία της Σοβιετικής Ένωσης, Ν. Χρουστσόφ, ζήτησε από τον Χότζα να σεβασθεί το “Πρω­τόκολλο της Κέρκυρας” και να παραχωρή­σει αυτονομία στους Έλληνες Βορειοηπει­ρώτες!

Το Βορειοηπειρωτικό εξακολουθεί να εί­ναι υπαρκτό εθνικό ζήτημα. Δυστυχώς οι προδοτικές ελληνικές κυβερνήσεις δεν εν­διαφέρθηκαν για τον ελληνισμό της Βορεί­ου Ηπείρου. Δεν έκαναν καμιά διπλωματική ενέργεια προκειμένου να τεθεί σε εφαρμο­γή το Πρωτόκολλο της Κέρκυρας. Αποδέ­χτηκαν να ονομάζεται η Βόρειος Ήπειρος, Νότια Αλβανία διεθνώς. Με την ενδοτικότητά τους στα εθνικά θέματα και με την υπο­ταγή τους στις ξένες δυνάμεις βοήθησαν τα μέγιστα, ώστε και αυτό το μέγιστο εθνικό ζή­τημα να παγώσει και να παραμένει άλυτο.

Οι Μουσουλμάνοι της περιοχής – στην πλειοψηφία τους ήταν Έλληνες εξισλαμισθέντες κατά την διάρκεια της τουρκοκρατίας – έτρεφαν τα ίδια ακριβώς αισθήματα για την Ελλάδα με τους Χριστιανούς και εκδήλωναν την ελληνι­κότητά τους με ενθουσιασμό μέχρι και σήμερα.

Για άλλη μια φορά η Ιστορία επιβεβαιώνει ότι οι ξένες δυ­νάμεις ενεργούν αμιγώς μόνο προς το συμφέρον τους και δεν ενδιαφέρονται για τα δίκαια της χώρας μας. Πότε θα το συνειδη­τοποιήσουν οι πολιτικοί μας αυτό;.

ΒΟΡΕΙΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ ΓΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ!

ΙΟΥΣΤΙΝΗ

από το diktuovip.blogspot.gr