Δικαίωση ελληνορθόδοξης Ίμβριας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων

Σημαντική νίκη πέτυχε χθες, στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στο Στρασβούργο, ελληνορθόδοξη Ιμβρία, στο πλαίσιο της ευρύτερης προσπάθειας να αποκατασταθούν οι αδικίες που υπέστη ο πληθυσμός του νησιού εξαιτίας της αυθαιρεσίας του κτηματολογίου κατά τη δεκαετία του 1990.

Ειδικότερα, η Ευθαλία Ψευτέλη, που προσέφυγε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, γεννήθηκε στην Ιμβρο το 1976, έχει την τουρκική ιθαγένεια και σήμερα κατοικεί στην Αθήνα. Η υπόθεση αφορούσε την άρνηση των τουρκικών δικαστικών αρχών να αναγνωρίσουν την κυριότητα της προσφεύγουσας επί ακινήτου (πέτρινη οικία επί οικοπέδου 110 τ.μ.), το οποίο κληρονόμησε το 1991 από τον πατέρα της στην Παναγία της Ιμβρου. Αφορμή για την αμφισβήτηση της κυριότητάς της στάθηκε η ανάπτυξη του κτηματολογίου στην Ιμβρο στα τέλη της δεκαετίας του 1990. Οι Αρχές του κτηματολογίου εμφάνισαν ως κύριο του ακινήτου το τουρκικό Δημόσιο. Η προσφεύγουσα κατέφυγε το 2002 στο τοπικό αστικό δικαστήριο, προβάλλοντας αποδείξεις και μαρτυρίες για τη σαραντάχρονη καλόπιστη κατοχή («χρησικτησία») του ακινήτου από την ίδια, τον πατέρα της και τον προηγούμενο ιδιοκτήτη. Το τοπικό δικαστήριο απέρριψε την αγωγή κυριότητας με το επιχείρημα ότι νόμος του 1983 περί προστασίας της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς απαγόρευε τη χρησικτησία ακινήτων από ιδιώτες εντός του χώρου προστασίας. Κατά το δικαστήριο, το κοντινό τζαμί («του Φραντζή»), που χαρακτηρίσθηκε το 1985 «δείγμα πολιτιστικής κληρονομιάς», εμπόδιζε νομικώς την ανάπτυξη κάθε ιδιοκτησιακής διεκδίκησης της προσφεύγουσας επί τη βάσει της χρησικτησίας. 

Τη δικανική αυτή κρίση επιβεβαίωσε σε δύο αποφάσεις του το 2004 ο τουρκικός Αρειος Πάγος. Τότε (2005) η κ. Ψευτέλη προσέφυγε στο Στρασβούργο. Στη χθεσινή του απόφαση το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αποφάσισε ομόφωνα ότι η στάση των τουρκικών αρχών παραβίασε το δικαίωμα στην περιουσία της προσφεύγουσας (άρθρο 1 του πρώτου πρόσθετου πρωτοκόλλου στην ΕΣΔΑ) διότι την αποξένωσαν αυθαίρετα από το ακίνητό της χωρίς αποζημίωση. Το ζήτημα της αυτούσιας επιστροφής του ακινήτου στην προσφεύγουσα ή της αποζημίωσής της (διεκδικεί 132.812 ευρώ) μετατέθηκε από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο στο άμεσο μέλλον, σε νέα συμπληρωματική απόφασή του.

Οπως ανέφερε χθες στην «Κ» ο νομικός σύμβουλος του Οικουμενικού Πατριαρχείου Γιάννης Κτιστάκις, «η πρώτη επιτυχία ελληνορθόδοξης Ιμβρίας προδικάζει τη θετική συνέχεια των υπολοίπων, άνω των δέκα, ατομικών προσφυγών ελληνορθοδόξων που θα εκδικασθούν τα επόμενα 2-3 χρόνια. Θετικό στοιχείο αποτελεί, βεβαίως, και η αποδοχή από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο της κρίσης ότι όποιος κατείχε για τουλάχιστον 20 αδιάλειπτα έτη ακίνητο στην Ιμβρο, πριν από την έναρξη του κτηματολογίου, τότε πρέπει να αναγνωρίζεται από τις τουρκικές Αρχές ως ιδιοκτήτης του. Τέλος, ιδιαίτερα θετικό είναι το γεγονός ότι το Δικαστήριο δέχεται ως νόμιμο το αίτημα της αυτούσιας επιστροφής του ακινήτου της προσφεύγουσας (ό,τι πετύχαμε με το Ορφανοτροφείο) και, εκτός απροόπτου, στην προσεχή συμπληρωματική του απόφαση θα καταδικάσει την Τουρκία στην αυτούσια επιστροφή του ακινήτου στην κ. Ψευτέλη». Ο πρόεδρος του Συλλόγου Ιμβρίων Πάρης Ασανάκης δήλωσε στην «Κ» ότι η απόφαση δικαιώνει τον σύλλογο που προέτρεπε τα μέλη του να κινηθούν δικαστικά για τη διεκδίκηση των σπιτιών τους, έστω κι αν η διαδικασία είναι χρονοβόρος.

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ